Martin | 9 september, 2014 | Reizen, Zomerreis 2014 IJsland
Wij zijn er meermalen op gewezen dat onze lezers nog een artikel over IJsland van ons tegoed hebben, we ontkomen er niet aan om ook een artikel te wijden aan wat er op culinair gebied op IJsland te beleven is. Geen probleem, zoals er soms al in het reisblog zijdelings een opmerking staat over een lekkernij zijn we zeker niet vergeten ook dit aspect van het land goed te onderzoeken.
Iets meer dan slechts zijdelings hebben we al aandacht gegeven aan het onderwerp taart. Het is opmerkelijk hoe bovengemiddeld smakelijk de taarten op IJsland zijn. Het aanbod is echter wel beperkt, doorgaans bestaat de keuze uit chocoladetaart en worteltaart. Zo af en toe komt ook de appeltaart tevoorschijn en nog minder vaak de Skyrtaart. Bedenk je geen twee keer, de Skyrtaart is wat ons betreft de koningin van de IJslandse taarten. Skyr is het meest bekend als toetje, het is vergelijkbaar met onze kwark.
We hebben behoorlijk wat tests gedaan en eigenlijk werden we nergens teleurgesteld. Een voortreffelijk taartenland. Enige opmerking die we kunnen maken voor de zoetekauwen; de slagroom is nauwelijks gezoet, vergelijkbaar met bv de slagroom in Duitsland.
IJsland is op culinair gebied te scharen onder de Scandinavische keuken. Producten als gedroogde vis, lams- en schapenvlees en producten van allerhande bessen zijn er in overvloed te vinden en de kwaliteit in de gemiddelde supermarkt is ronduit goed. Overigens liggen de prijzen van levensmiddelen op een heel acceptabel niveau, in tegenstelling tot het relatief dure Noorwegen bijvoorbeeld.
We nemen een paar producten die voor de kampeerder interessant kunnen zijn onder de loep:
Rullupylsa
Rullupylsa is een compacte gekruide rollade van lamsvlees, meestal de lende. Het lijkt qua smaak en geur sprekend op het Noorse Lammerull. Het is meest populair als broodbeleg en is dan ook in bijna iedere supermarkt te vinden. Verkrijgbaar als vacuüm verpakt blok maar ook in dun gesneden plakken in een handzamer folieverpakking. Een aanrader wat ons betreft.
Hangiálegg
Hangiálegg is eveneens een populair broodbeleg gemaakt van lamsvlees. Het woord zegt het al: hangend beleg. Men hangt een poot van een lam te drogen, rookt het soms licht voor een extra smaakdimensie en snijd er dunne plakken van. Het heeft een krachtiger smaak dan Rullupylsa en zal zeker bij de lamsvleesliefhebber in zeer goede smaak vallen. Traditioneel eet men het op een stuk flatbrot maar smaakt ook uitermate goed op een lekkere snee donker bruin brood. Verkrijgbaar in dun gesneden plakken in een handzame folieverpakking.
Plokkfiskur
Plokkfiskur is vrij vertaald “geplukte vis”. Het is een bekend gerecht in bijna alle noord-Europese landen en bestaat uit gesnipperde witte vis, meestal kabeljauw, aardappel en een witte saus. In IJsland verkoopt men dit in een transparante vacuümzak en als je niet weet wat het is loop je er zonder er aandacht aan te schenken aan voorbij. Dat zou jammer zijn, want zeker voor de trekkende kampeerder is het een ideaal gerecht. Het is slechts een kwestie van de inhoud in een pannetje overhevelen, op laag vuur en frequent roerend opwarmen en klaar is het. Fijne snee brood erbij en met de eerste lepel die je in je mond steekt vergeet je direct de oncharmante verpakking. Heerlijk visgerecht en enorm voedzaam. Zeker uitproberen!
Fiskibuff
Fiskibuff of Fiskibollur zijn een soort gehaktbal/hamburger van gemalen vis. Overwegend gebruikt men schelvis, maar er zijn ook varianten verkrijgbaar met andere vissoorten. In IJsland koop je ze kant en klaar in een folie verpakking, slechts even opwarmen en gereed is het. Wij prefereren vanwege de dikte ze eerst overlangs door te snijden en ze vervolgens in wat olie in de koekenpan op te bakken, verreweg de snelste en lekkerste manier. Het product heeft een heel sterke gelijkenis met de Noorse Fiskekaker, hoewel wij de Fiskibollur iets vaster en fijner gemalen vonden. Onze voorkeur gaat uit naar de Noorse variant, maar het is zeker een product om eens uit te proberen.
Lambalærissneiðar
Grote goedheid… Dit is er eentje uit de categorie producten om nooit te vergeten. Lambalærissneiðar is gemarineerde lamsschijf, ofwel in dikke plakken gesneden lamsbout met bot. Werkelijk super lekker, enorm snel te bereiden op bbq of in de pan en man man man, wat een heerlijk mals vlees… Zeker niet te gaar laten worden, (wij prefereren het op lichaamstemperatuur) hooguit medium rare bakken voor het meest smaakvolle resultaat.
Ook weer zo’n product in een wanstaltige folie verpakking die er niet uit ziet, maar koop het gerust. Wij hebben het in drie verschillende marinades gezien in diverse supermarkten.
Lambatvírifjur
Lambatvírifjur is er nog zo eentje, werkelijk om je vingers bij af te likken. Deze lamskoteletten zijn ook weer verkrijgbaar in verschillende marinades of naturel en zijn van dezelfde hoge kwaliteit als de Lambalærissneiðar.
Ze doen het ook weer heel erg goed op de bbq, maar in een koekenpannetje bereik je dank zij de voortreffelijke marinade ook een uitermate bevredigend resultaat.
Veel lamsvlees? Als je een paar dagen door het landschap gereden hebt is het allemaal zo klaar als een klontje. We menen dat er op IJsland meer schapen leven dan mensen, het is voor de IJslanders dus eigenlijk een kwestie van opboksen tegen de meerderheid en dat doe je het best door er je tanden in te zetten. Wij waren in ieder geval niet te beroerd om ze een handje te helpen.
Harðfiskur
Nog een karakteristiek product dat we willen bespreken is Harðfiskur. Je kent ze wel, die enorme stellages aan de kust waaraan duizenden vissen hangen te drogen. Stokvis noemen we het in Nederland, doorgaans gemaakt van kabeljauw of schelvis. Hoewel er diverse recepten zijn voor de bereiding van Harðfiskur, eten wij het zoals de meeste IJslanders, Noren en Finnen; als snack. Scheur een klein stukje van de gedroogde vis af en sabbel en kauw er een tijdje op tot het vocht op genomen heeft, dan geeft het zijn heerlijke zilte smaak af.
Het enige nadeel van Harðfiskur is toch wel de uiterst penetrante geur.
We moesten erg lachen om de vindingrijkheid van een stel in een VW busje dat we op een camping tegen kwamen die het zakje met gedroogde vis met behulp van magneten aan de buitenzijde van de bus hadden bevestigd.
Drop
IJslanders hebben een merkwaardige fascinatie voor drop. Je moet ook niet gek op kijken als je je tanden in een reep chocolade zet dat er een kern van drop in verwerkt zit. En daarmee is de kous nog niet af; Er zijn drop-milkshakes, drop-softijs, drop-strooisels, koekjes met drop, noem maar wat op en op IJsland is het er met drop smaak. Overigens vallen wij nu net onder de drop liefhebbers, maar toch werden we de drop-milkshake halverwege de beker al aardig zat. Het softijs met drop siroop en drop schaafsel beviel ons een stuk beter.
Om er een beetje in te komen zijn aan boord van de veerboot in de tax-free shop ferme zakken chocolade kogels met een kern van drop verkrijgbaar.
Skyr
Ter afsluiting: Skyr.
Skyr is een product bereid van magere melk dat al sinds de elfde eeuw deel uitmaakt van het IJslandse dieet. Het was het voedsel van de vikingen, en sindsdien is het één van de meest populaire producten in IJsland. Het is rijk aan eiwitten en vitaminen, terwijl het tegelijkertijd weinig calorieën bevat en wordt op meerdere manieren geserveerd. Het is zacht en romig (als kwark) en wordt vaak als tussendoortje gegeten of als nagerecht. Tegenwoordig is Skyr in diverse smaken verkrijgbaar, onze favoriet was zonder meer de blauwe bessen variant.